Jakie jest 5 objawów niepokoju?

Lęk jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych, dotykającym ponad 284 miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się nadmiernym zamartwianiem się, niepokojem, strachem i napięciem. Chociaż lęk jest normalną emocją, której każdy czasami doświadcza, staje się problematyczny, gdy objawy lęku są poważne, trwają dłużej niż 6 miesięcy i przeszkadzają w codziennych czynnościach.

Lęk może objawiać się zarówno objawami psychicznymi, jak i fizycznymi. Rozpoznanie oznak i objawów jest pierwszym krokiem do uzyskania pomocy i leczenia. Oto 5 najczęstszych objawów zaburzeń lękowych:

1. Nadmierne zamartwianie się

Nadmierne i niekontrolowane zamartwianie się jest jednym z charakterystycznych objawów lęku. Osoby cierpiące na lęk często nadmiernie martwią się codziennymi sprawami, takimi jak zdrowie, pieniądze, rodzina, praca lub szkoła. Martwienie się utrzymuje się nawet przy niewielkim lub żadnym powodzie do zmartwień w tych obszarach.

Martwienie się staje się problematyczne, gdy przeszkadza w codziennym życiu, powoduje znaczny niepokój i jest trudne do kontrolowania. Martwienie się często wydaje się również nieproporcjonalne do rzeczywistego prawdopodobieństwa lub wpływu zdarzenia, którego się obawiamy. Na przykład, ktoś może nadmiernie martwić się o swoje zdrowie, nawet jeśli nie ma żadnych oznak choroby.

2. Niepokój

Niepokój odnosi się do uczucia pobudzenia, napięcia, roztrzęsienia lub niemożności zrelaksowania się. Osoby z lękiem często opisują uczucie "podwyższonej gotowości" i wrażenie, że zaraz wydarzy się coś złego, nawet bez rzeczywistego zagrożenia.

Ten niepokój może objawiać się zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Psychicznie, osoby mogą mieć gonitwę myśli lub obsesyjne myślenie o potencjalnych zagrożeniach. Fizycznie, niepokój może powodować wiercenie się, truchtanie, drżenie i trudności ze snem. Poziom niepokoju jest nieproporcjonalny do rzeczywistej sytuacji.

3. Zmęczenie

Podczas gdy niepokój i wysokie pobudzenie są powszechne w przypadku lęku, wiele osób doświadcza również znacznego zmęczenia. Lęk może być wyczerpujący psychicznie, sprawiając, że nawet proste zadania stają się męczące.

Dwa czynniki przyczyniają się do zmęczenia w zaburzeniach lękowych. Po pierwsze, chroniczne zamartwianie się i rozmyślanie obciążają psychicznie, pozostawiając mniej energii na inne rzeczy. Po drugie, lęk często powoduje niską jakość snu i bezsenność. Kręcenie się, przewracanie i zakłócony sen nie zapewniają odpowiedniego odpoczynku.

Zmęczenie spowodowane lękiem może wahać się od łagodnego zmęczenia do wyczerpania. Często powoduje niską motywację, trudności z koncentracją i zmniejszone zainteresowanie zwykłymi czynnościami.

4. Drażliwość

Wiele osób cierpiących na stany lękowe doświadcza również zwiększonej drażliwości. Podwyższone pobudzenie i ciągłe zamartwianie się sprawiają, że ludzie czują się "na krawędzi", co powoduje, że są bardziej drażliwi w odpowiedzi na codzienne stresory i frustracje. Drażliwość może również wynikać z poczucia niezdolności do kontrolowania niespokojnych myśli i uczuć.

Drażliwość spowodowana lękiem różni się od nastroju lub gniewu spowodowanego stresorami życiowymi. Drażliwość wynika w szczególności z poczucia niepokoju i czujności. Osoby te często czują się źle z powodu złośliwości wobec innych, ale mają trudności z kontrolowaniem swoich reakcji, gdy odczuwają niepokój.

5. Napięcie mięśni

Przewlekły niepokój powoduje, że ciało znajduje się w stanie podwyższonego pobudzenia, wywołując napięcie fizyczne, zwłaszcza w mięśniach. Napinanie grup mięśni, takich jak szczęka, ramiona, szyja i plecy, jest powszechną reakcją na niepokój.

Napięcie mięśni może objawiać się na wiele sposobów:

• Bóle głowy
• Ból szczęki spowodowany zaciskaniem
• Ból szyi i ramion
• Ból pleców
• Skurcze lub drgawki mięśni

Napięcie mięśni pogarsza się wraz ze wzrostem niepokoju. Może to prowadzić do bólu, ograniczonej mobilności i innych objawów fizycznych. Techniki relaksacji mięśni mogą pomóc zmniejszyć to napięcie.

Co powoduje te objawy lęku?

Wszystkie te typowe objawy lęku wynikają z obszarów mózgu, które są nadaktywne u osób cierpiących na zaburzenia lękowe.

Ciało migdałowate to część mózgu odpowiedzialna za wykrywanie zagrożeń i wyzwalanie reakcji walki lub ucieczki. Zwiększona aktywacja ciała migdałowatego powoduje nadmierną czujność na potencjalne zagrożenia, nawet jeśli żadne niebezpieczeństwo nie występuje. Objawia się to takimi symptomami jak chroniczne zamartwianie się, niepokój i napięcie mięśni.

Kora przedczołowa kontroluje funkcje wykonawcze, takie jak rozumowanie i podejmowanie decyzji. Zmniejszona aktywność w tym obszarze prowadzi do trudności z koncentracją, drażliwości i zmęczenia.

Zaburzenia równowagi neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina i GABA, również przyczyniają się do objawów lękowych. Leki i terapia pomagają skorygować te zaburzenia równowagi.

Czynniki wpływające na nasilenie objawów

Chociaż są to najczęstsze objawy, nasilenie i wpływ lęku mogą się znacznie różnić w zależności od sytuacji:

Rodzaj zaburzenia lękowego

Istnieje kilka rodzajów zaburzeń lękowych, z których każdy ma pokrywające się objawy, ale także unikalne cechy:

• Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD) obejmuje uporczywe, nadmierne zamartwianie się codziennym życiem.
• Zaburzenie lęku społecznego powoduje skrajny lęk przed sytuacjami społecznymi i oceną.
• Zaburzenie paniczne prowadzi do nagłych epizodów przerażenia, ataków paniki i strachu przed nawracającymi atakami.
• Fobie wywołują silny lęk przed określonymi przedmiotami lub sytuacjami.
• Zespół stresu pourazowego (PTSD) rozwija się po traumie i obejmuje retrospekcje, nadmierną czujność i unikanie.

Rodzaj zaburzenia lękowego wpływa na nasilenie i czynniki wywołujące objawy, takie jak zamartwianie się, drażliwość i panika.

Choroby współistniejące

Zaburzenia lękowe często współwystępują z takimi schorzeniami jak depresja i nadużywanie substancji psychoaktywnych. Połączenie wielu schorzeń psychicznych może pogorszyć i skomplikować objawy lękowe.

Wczesne doświadczenia życiowe

Traumatyczne doświadczenia w dzieciństwie, takie jak znęcanie się, zaniedbanie i utrata, zwiększają podatność na poważne zaburzenia lękowe w wieku dorosłym. Im wcześniej w życiu rozwija się lęk, tym zazwyczaj jest on poważniejszy.

Predyspozycje genetyczne

Geny wpływają na neuroprzekaźniki i struktury mózgu zaangażowane w zaburzenia lękowe. Historia lęku lub innych zaburzeń psychicznych w rodzinie zwiększa predyspozycje do rozwoju lęku.

Stresory środowiskowe

Poważne stresory życiowe, takie jak trauma, żałoba, rozwód, utrata pracy i warunki zdrowotne, mogą wywoływać lub nasilać lęk, szczególnie u osób już predysponowanych. Im więcej stresorów, tym bardziej nasilone objawy.

Poszukiwanie pomocy w przypadku objawów lękowych

Jeśli identyfikuje się Pan/Pani z kilkoma z tych objawów, proszę zwrócić się o pomoc do specjalisty ds. zdrowia psychicznego. Nieleczony lęk ma tendencję do pogarszania się z czasem. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym skuteczniejsze może ono być.

Zaburzenia lękowe można w dużym stopniu leczyć za pomocą leków, takich jak leki przeciwdepresyjne i benzodiazepiny, a także metod psychoterapii, takich jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Techniki relaksacyjne i zmiany stylu życia również wspomagają leczenie.

Uzyskanie kontroli nad lękiem znacznie poprawia jakość życia. Poszukiwanie pomocy wymaga odwagi, ale jest pierwszym krokiem w kierunku ulgi. Nie musi Pan/Pani cierpieć w samotności. Leczenie może pomóc w opanowaniu objawów i poprawie samopoczucia.

Wnioski:

Lęk może objawiać się na różne sposoby, ale typowe objawy obejmują nadmierne zamartwianie się, niepokój, drażliwość, zmęczenie i napięcie mięśni. Objawy wynikają z nieprawidłowego działania obszarów mózgu i neuroprzekaźników. Na nasilenie objawów wpływa wiele czynników, takich jak genetyka, wczesne doświadczenia życiowe i stres środowiskowy. Jeśli lęk znacząco wpływa na Pana/Pani codzienne życie, proszę poszukać profesjonalnego leczenia. Dzięki odpowiedniej pomocy możliwe jest uwolnienie się od lęku.

Często zadawane pytania dotyczące objawów lęku

Jakie są najczęstsze objawy zaburzeń lękowych?

Pięć najczęstszych objawów zaburzeń lękowych to nadmierne zamartwianie się, niepokój, zmęczenie, drażliwość i napięcie mięśni. Wynikają one z nadmiernej aktywności w częściach mózgu, takich jak ciało migdałowate i braku równowagi w neuroprzekaźnikach, takich jak serotonina i dopamina.

Czym różnią się objawy lęku od zwykłego stresu?

Lęk staje się zaburzeniem, gdy objawy są poważne, uporczywe i zakłócają codzienne funkcjonowanie. Typowy stres może powodować tymczasowe zamartwianie się i drażliwość. W przypadku zaburzeń lękowych objawy są skrajne, niekontrolowane, niepokojące i długotrwałe.

Czy objawy lękowe mogą pojawiać się i znikać?

Nasilenie objawów lękowych może zmieniać się w czasie. W okresach mniejszego stresu objawy mogą ulec poprawie. Zwiększony stres życiowy często nasila objawy lękowe. Objawy mogą również zmieniać się w ciągu dnia, często nasilając się rano po przebudzeniu.

Czy występowanie objawów lękowych po traumatycznym wydarzeniu jest normalne?

Występowanie objawów lękowych bezpośrednio po traumatycznym wydarzeniu, takim jak wypadek, śmierć lub napaść, jest powszechne. Ten ostry lęk zwykle ustępuje w ciągu kilku tygodni. Jeśli poważne objawy utrzymują się przez ponad miesiąc, może to wskazywać na zaburzenie lękowe, które wymaga leczenia.

Czy objawy lęku mogą różnić się u kobiet i mężczyzn?

Podczas gdy nadmierne zamartwianie się jest powszechne u obu płci, mężczyźni są bardziej podatni na drażliwość i nadużywanie substancji, podczas gdy kobiety częściej doświadczają objawów fizycznych, takich jak napięcie mięśni. Kobiety są również dwukrotnie bardziej narażone na rozwój zaburzeń lękowych niż mężczyźni.

Jakie schorzenia często współwystępują z zaburzeniami lękowymi?

Lęk często współwystępuje z innymi schorzeniami psychicznymi, takimi jak duża depresja, ADHD, PTSD i zaburzenia związane z nadużywaniem substancji psychoaktywnych. Choroby fizyczne, takie jak choroby tarczycy, choroby serca i zaburzenia autoimmunologiczne również częściej współwystępują z lękiem.

Co należy zrobić, jeśli podejrzewa Pan/Pani u siebie zaburzenia lękowe?

Jeśli objawy lękowe są uporczywe i zakłócają Pani/Pana życie, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty ds. zdrowia psychicznego. Mogą oni ocenić, czy objawy spełniają kryteria zaburzeń lękowych i zalecić odpowiednie opcje leczenia, takie jak leki, terapia i zmiana stylu życia.

Jakie są najskuteczniejsze metody leczenia lęku?

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest powszechnie stosowana, aby pomóc osobom zidentyfikować i zmienić negatywne wzorce myślowe przyczyniające się do lęku. Leki takie jak SSRI, SNRI i benzodiazepiny mogą również pomóc skorygować nierównowagę neuroprzekaźników. Techniki relaksacyjne oraz odpowiedni sen, dieta i ćwiczenia wspomagają leczenie.

Co się stanie, jeśli lęk nie będzie leczony?

Nieleczony lęk często pogarsza się z czasem i może prowadzić do rozwoju depresji i uzależnień. Same objawy lękowe również mogą się pogorszyć i stać się wyniszczające. Priorytetowe traktowanie wczesnego profesjonalnego leczenia zapewnia najlepszą możliwość radzenia sobie z objawami.

Czy naturalne środki mogą pomóc w objawach lęku?

Niektóre naturalne suplementy, takie jak magnez, kwasy omega-3 i rumianek, mogą nieznacznie zmniejszyć poziom lęku u niektórych osób wraz z profesjonalnym leczeniem. Nie powinny one jednak zastępować leków ani terapii. Takie rzeczy jak wystarczająca ilość snu, dieta, ćwiczenia i kontakty społeczne również wspierają leczenie lęku.

Zasoby wykorzystane do napisania tego artykułu

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. (2013). Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych (wyd. 5). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596

Amerykańskie Stowarzyszenie Lęku i Depresji. (2018). Fakty i statystyki. https://adaa.org/about-adaa/press-room/facts-statistics

Bandelow, B., Michaelis, S. (2015). Epidemiologia zaburzeń lękowych w XXI wieku. Dialogues in Clinical Neuroscience, 17(3), 327-335 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4610617/.

Hsieh, M. H., McQuoid, D. R., Levy, J. A. (2021). Współwystępowanie depresji i lęku. The Medical clinics of North America, 105(4), 687-697. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2021.04.006

Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego. (n.d.). Zaburzenia lękowe. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders

Sartori, S. B., Singewald, N. (2019). Nowe cele farmakoterapeutyczne w zaburzeniach lękowych. Pharmacology & therapeutics, 200, 61-82. https://doi.org/10.1016/j.pharmthera.2019.03.006

Vogel, S., Schwabe, L. (2016). Uczenie się i pamięć pod wpływem stresu: implikacje dla klasy. NPJ science of learning, 1, 16011. https://doi.org/10.1038/npjscilearn.2016.11