Co to są flawonole?

Flawonole to grupa cząsteczek należących do większej grupy chemicznej, „flawonoidów”. Współczesna nauka zbadała flawonoidy w wysokim stopniu, a najczęściej badanymi związkami są kemferol, kwercetyna, mirycetyna i fisetyna.

Wraz z kannabinoidami, terpenami i innymi związkami chemicznymi, flawonole są uważane za odpowiedzialne za ogólny potencjał leczniczy roślin konopi. Flawonole występują również w innych gatunkach roślin, w tym w owocach, warzywach i ziołach, gdzie odgrywają ważne biologiczne role^[1].

Kolor

Pośród innych zadań, flawonole są odpowiedzialne za pigmentację roślin. Często wytwarzają jasnożółte^[2] zabarwienie, które przyczynia się do koloru płatków określonych kwiatów, wraz z innymi pigmentami, takimi jak karotenoidy i antocyjany. Ich rzucający się w oczy żółty odcień był dawniej wykorzystywany przez ludzi jako naturalny barwnik.

Występuje również w

Flawonole są również obecne w wyjątkowo wysokich stężeniach w:

• cebuli
• szalotce
• jarmużu
• brokułach
• jabłkach
• jagodach
• herbacie
• czerwonym winie

Rośliny wytwarzają duże ilości^[3] tych molekuł w liściach, kwiatach, korze i skórkach. Jedynie nieduże ilości występują w owocni i podziemnych częściach większości gatunków (z wyjątkiem cebuli).

Z powodu ich częstego występowania w popularnych produktach żywnościowych, wiele osób często spożywa flawonole, jednakże trudno jest ocenić przyjmowaną ilość z racji różnych zwyczajów żywieniowych poszczególnych osób.

Badania potwierdzające

Badania na komórkach, zwierzętach i kliniczne badania eksperymentalne określiły potencjalne działanie lecznicze flawonoli, ale te badania są jeszcze przedwstępne, więc trudno jest wyciągnąć konkretne wnioski. Mimo to, obecne dane wciąż oferują cenny wgląd w działanie tych molekuł.

Obecnie uważa się, że flawonole mogą mieć następujące działanie:

• przeciwutleniające
• antynowotworowe
• zapobieganie chorobom układu krążenia
• zapobieganie cukrzycy

Przyjrzyjmy się temu, co nauka ma do powiedzenia na temat tych efektów.

•Działanie przeciwutleniające

Przegląd^[4] opublikowany w „World Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences” wymienia przeciwutleniające działanie flawonolu kwercetyny. W pracy omówiono zdolność substancji do minimalizacji utleniania tłuszczu, co pomaga w zapobieganiu chorobom układu krążenia i neurodegeneracyjnym.

Autorzy zasugerowali również, że kwercetyna pomaga w redukcji stanów zapalnych i uszkodzeń DNA poprzez oczyszczanie organizmu z wolnych rodników. Ten flawonol ograniczał białka zapalne występujące w dużych ilościach u pacjentów cierpiących na przewlekłe schorzenia zapalne.

• Działanie antynowotworowe

Przeciwutleniające działanie kwercetyny stoi również za antynowotworowym potencjałem cząsteczki. Osiąga ona to działanie po części poprzez pomaganie w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym wywołanym przez reaktywne formy tlenu.

Ten związek zdaje się również oddziaływać antynowotworowo, poprzez powstrzymywanie białek szoku cieplnego w złośliwym nowotworze piersi, białaczce i komórkach raka jelita grubego. Wiadomo, że białka szoku cieplnego zwiększają przetrwanie komórek raka.

Kwercetyna wykazała również właściwości antynowotworowe u zwierząt. Ten flawonol wydłużył okres życia o 20% u myszy z komórkami guzowymi. Ta cząsteczka również znacznie zmniejszyła tempo wzrostu guzów w brzuchu u myszy oraz zahamowała wzrost guzów u myszy z komórkami raka piersi.

• Zapobieganie chorobom układu krążenia

Epidemiologiczne badania^[5] opublikowane w „The Lancet” sugerują, że zwiększone przyjmowanie flawonoli może zmniejszyć ryzyko śmierci spowodowanej chorobą wieńcową. Flawonole ograniczają oksydację lipoproteiny niskiej gęstości (LDL). To zjawisko przyczynia się do choroby wieńcowej, miażdżycy i udaru niedokrwiennego. Jednakże badacze zwrócili uwagę na to, że potrzeba dalszych badań, aby potwierdzić te odkrycia.

• Zapobieganie cukrzycy

Szeroko zakrojone badania na grupach kontrolnych^[6] z udziałem 16 835 osób bez cukrzycy i 12 043 pacjentów z cukrzycą sugerują, że przyjmowanie flawonoidów (w dawkach powyżej 608,1 mg dziennie) zmniejszyło ryzyko wystąpienia cukrzycy o 10%. Zwłaszcza osoby przyjmujące duże ilości flawonoli doświadczały mniejszego ryzyka zachorowania.

Bezpieczeństwo i skutki uboczne

Jako powszechny składnik produktów spożywczych, flawonole są generalnie bezpieczne, jednakże badania^[7] wskazują na możliwe skutki uboczne flawonoidów jako całości, w tym na biegunkę, niedobór żelaza, migreny, choroby zapalne skóry i inne przypadłości.