Author: Luke Sholl
About the author
A picture of Luke Sholl
Luke ma ponad 10 lat doświadczenia w pisaniu o CBD i kannabinoidach. To uznany dziennikarz i główny autor w firmie Cibdol oraz w innych publikacjach. Luke prezentuje informacje, które są oparte na faktach oraz dowodach, a jego fascynacja CBD obejmuje też sprawność fizyczną, odżywianie oraz zapobieganie chorobom.
Read more.

Co to są antocyjany?

Antocyjany to pigmenty rozpuszczalne w wodzie. Cząsteczki te znajdują się w szerokiej gamie jadalnych roślin, a także w niektórych odmianach konopi. Stanowią one największą grupę naturalnych pigmentów rozpuszczalnych w wodzie, a do tej pory zidentyfikowano ich ponad 635.

Oprócz oszałamiających kolorów, antocyjany wykazują imponujący potencjał terapeutyczny. Badania przeprowadzone na komórkach oraz zwierzętach, a nawet badania na ludziach, sugerują, że cząsteczki te mogą odgrywać rolę w zapobieganiu wielu chorób oraz radzeniu sobie z ich objawami.

Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, gdzie znaleźć antocyjany oraz co badania mówią na temat tej interesującej chemicznej rodziny.

Kolor

Jako pigmenty, antocyjany są odpowiedzialne za jaskrawe odcienie czerwieni, fioletu i niebieskiego, występujące w wielu gatunkach owoców, warzyw i ziół.

Za każdym razem, gdy zobaczysz liście, owoce oraz jagody, które posiadają te jasne kolory, możesz być pewien, że jest to robota antocyjanów.

Cząsteczki te są również odpowiedzialne za fioletowy kolor kwiatów konopi. Zgadza się; kolor ten nie jest efektem zabaw w Photoshopie! Geny niektórych odmian konopi powodują, że w późnym okresie kwitnienia produkują one dużą liczbę antocyjanów. Możesz dodać antocyjany do długiej listy korzystnych składników znajdujących się w roślinach marihuany.

Samo słowo „anthocyanin” wskazuje na imponujący wygląd. Termin pochodzi od dwóch greckich słów: „ánthos”, co oznacza kwiat i „kyanó”, co oznacza ciemnoniebieski.

Antocyjany odgrywają również rolę w przemyśle i są używane jako naturalne barwniki spożywcze, w niektórych przypadkach zastępując potencjalnie szkodliwe barwniki sztuczne.

Te cząsteczki nie istnieją tylko po to, aby cieszyć ludzkie oko. Odgrywają one ważną rolę botaniczną. Rośliny wykorzystują swój atrakcyjny wygląd, aby przyciągnąć zwierzęta, które następnie pomagają im rozsiewać nasiona. Strategia ta prowadzi do wzrostu ilości kiełkujących roślin.

Znajdują się również w

Jeśli zastanawiasz się, które produkty zawierają dużo antocyjanów, pomyśl o tych o najbardziej intensywnych barwach, jakie znasz.

Antocyjany występują w znacząco wysokich stężeniach w czarnych malinach, czarnych porzeczkach, jagodach, jeżynach, czerwonej kapuście, śliwkach, czerwonej rzodkwi oraz czerwonych malinach.

Antocyjany znajdziesz także w czerwonych oraz fioletowoniebieskich warzywach liściastych, korzeniowych i w ziarnach.

Wspierające badania

Obecne badania sugerują, że antocyjany mogą odgrywać ważną rolę w zapobieganiu niektórym chorobom oraz pomagać w radzeniu sobie z nimi. Fitochemikalia te wywołują następujące efekty:

• przeciwutleniające;
• przeciwzapalne;
• przeciwnowotworowe;
• mogą pomagać zapobiegać chorobom układu krążenia;
• kontrolują otyłość.

W porównaniu z innymi składnikami rośliny konopi — takimi jak kannabinoidy i terpeny — antocyjany zostały poddane bardziej rygorystycznym testom. Obejmuje to badania przedkliniczne i kliniczne badania przeprowadzone na ludziach.

Przeanalizujmy niektóre z tych badań.

Działanie przeciwutleniające

Badania na komórkach i zwierzętach wykazały przeciwutleniające działanie antocyjanów. Przeciwutleniacze są ważnymi cząsteczkami w diecie człowieka, które pomagają neutralizować wolne rodniki — cząsteczki, które mogą uszkadzać komórki, białka i DNA.

Z czasem, uszkodzenia oksydacyjne mogą przyczyniać się do chorób układu krążenia, stanów zapalnych, starzenia się skóry i nowotworów.

Badanie[1] opublikowane w czasopiśmie „Agricultural and Food Chemistry” przetestowało aktywność przeciwutleniającą dwóch cząsteczek antocyjanów. Naukowcy odkryli, że te substancje chemiczne wykazują działanie przeciwutleniające podobne do witaminy E.

Dalsze badania przeprowadzone na ludzkich komórkach wykazały, że antocyjany obecne w czerwonym winie są w stanie ochraniać czerwone krwinki[2] przed stresem oksydacyjnym.

Antocyjany wykazały również działanie przeciwutleniające in vivo, na modelach żywych zwierząt. Badanie[3] opublikowane w czasopiśmie „Free Radical Biology and Medicine” zbadało zdolność antyoksydacyjną substancji na modelu szczurów. Dieta gryzoni była celowo uboga w witaminę E przez okres 12 tygodni, w celu zwiększenia ich podatności na możliwe uszkodzenia oksydacyjne.

Po 12 tygodniach, naukowcy podali szczurom ekstrakt bogaty w antocyjany. Odkryto, że dieta antocyjanowa znacznie poprawia zdolności przeciwutleniaczy znajdujących się w osoczu.

Naukowcy doszli do wniosku, że spożywanie żywności o wysokiej zawartości antocyjanów może przyczynić się do ogólnego statusu przeciwutleniającego. Włączenie antocyjanów do diety człowieka może być szczególnie interesujące u grup, które są wystawione na niedobory witaminy E.

Działanie przeciwzapalne

Antocyjany mogą zwalczać stany zapalne również na inne sposoby. Grupa białek zwana cyklooksygenazą (w skrócie COX) podsyca stany zapalne poprzez przekształcanie tłuszczowego kwasu arachidonowego w zapalne lipidy zwane prostaglandynami.

Co ciekawe, antocyjany kładą kres ich aktywności, obniżając tym samym poziom zapalenia.

Badanie[4] opublikowane w czasopiśmie „Phytomedicine” przetestowało działanie wielu ekstraktów antocyjanów na COX. Używając ekstrakty z różnych rodzajów wiśni, jagód, jeżyn, żurawiny, bzu czarnego, malin i truskawek, naukowcy odkryli, że wszystkie działają skutecznie i hamują aktywność COX.

Ekstrakty pochodzące z truskawek, jeżyn i malin były najbardziej skuteczne i porównywalne z działaniem ibuprofenu.

Podobne badanie[5] przetestowało ekstrakt antocyjanowy pochodzący z jeżyn na stany zapalne w modelu szczurów. Imponująco, ekstrakt zdołał obniżyć wszystkie miary stanu zapalnego.

Działanie przeciwnowotworowe

Przeciwnowotworowe działanie antocyjanów dokumentuje duże archiwum badań naukowych. Cząsteczki te wydają się być w stanie przeciwdziałać rakowi na kilku frontach (w warunkach laboratoryjnych). Do tej pory, naukowcy odkryli[6], że między innymi, hamują one transformację komórkową i proliferację komórek, oraz indukują apoptozę komórek nowotworowych.

Komórki rakowe posiadają niekontrolowane cykle komórkowe, czynnik, który odróżnia je od zdrowych komórek. Normalne komórki mnożą się tylko określoną liczbę razy. Po pewnym czasie przestają produkować nowe komórki i ostatecznie umierają.

Komórki rakowe natomiast nie przestrzegają tej zasady biologicznej. Rozmnażają się bez ograniczeń, ostatecznie przekształcając się w guzy. Dowody wskazują, że antocyjany mogą położyć kres ich niekontrolowanemu namnażaniu.

Badanie[7] opublikowane w czasopiśmie „Nutrition and Cancer” wykazało, że antocyjany są zdolne do hamowania proliferacji komórek rakowych, bez zakłócania pracy normalnych komórek. Wydaje się, że osiągają ten efekt, działając na określone szlaki sygnałowe, które umożliwiają namnażanie się komórek rakowych.

Na przykład, antocyjany znajdujące się w jagodach działają na trzy różne ścieżki[8] — β-kateninę, Wnt i Notch – zatrzymując wzrost i proliferację ludzkich komórek niedrobnokomórkowego raka płuc.

Komórki rakowe nie ulegają zniszczeniu, unikając naturalnego procesu apoptozy, znanego również jako zaprogramowana śmierć komórki. Ciało skutecznie eliminuje dysfunkcyjne komórki poprzez apoptozę, ale złośliwe komórki rakowe omija ten mechanizm.

Co ciekawe, antocyjany mogą być w stanie wywoływać apoptozę w komórkach nowotworowych[9]. Osiągają to poprzez oddziaływanie na mitochondria (elektrownie komórek) i tak zwany „receptor śmierci”.

Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego

Badania sugerują, że działanie przeciwutleniające antocyjanów może pomóc w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego.

Dokładniej, ta rodzina cząsteczek jest w stanie chronić nas przed twardnieniem tętnic — stanem znanym jako miażdżyca tętnic. Jest to zagrożenie samo w sobie i stan ten może również prowadzić do zgonów powodowanych przez zawały serca czy udary.

Korzenie miażdżycy tkwią w niskiej gęstości lipoprotein, tak zwanym „złym” typie cholesterolu. Nadmierne spożycie LDL może prowadzić do tworzenia się blaszki miażdżycowej na ściankach tętnic. Z czasem, wolne rodniki znajdujące się w krwi zaczynają utleniać LDL i przyczyniać się do powstawania miażdżycy i chorób serca.

Jednak spożywanie przeciwutleniaczy, takich jak antocyjany, może podnieść ich poziom w surowicy i zapobiec utlenianiu LDL, chroniąc przed rozwojem chorób serca.

Kontrola otyłości

Antocyjany mogą odgrywać ważną rolę w walce z otyłością, która dotyka około 13% światowej populacji. Otyłość wiąże się z brakiem równowagi między poborem i wydajnością energii oraz nagromadzaniem się tkanki tłuszczowej.

Antocyjany mogą być w stanie pomagać w leczeniu niektórych aspektów otyłości poprzez działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, a także poprzez pomaganie w zmniejszaniu masy ciała i masy tłuszczowej.

Badanie[10] opublikowane w „Journal of Agriculture and Food Chemistry” przetestowało wpływ czystych antocyjanów na myszy karmione dietą wysokotłuszczową. Naukowcy odkryli, że myszy otrzymujące antocyjany doświadczają mniejszego przyrostu masy ciała i tkanki tłuszczowej niż myszy kontrolne. Naukowcy stwierdzili, że karmienie myszy czystymi antocyjanami z jagód lub truskawek zmniejsza występowanie otyłości.

Kilka prób wykazało wpływ antocyjanów na otyłość u ludzi, jednak otrzymane wyniki były mieszane.

W jednym z badań[11] podano osobom z nadwagą i otyłością modulator mikrobiomu przewodu pokarmowego (GIMM), który zawierał między innymi antocyjany jagodowe. W ciągu czterech tygodni grupa otrzymująca GIMM doświadczyła zmniejszonego apetytu w porównaniu z grupą placebo.

Inne badania natomiast wykazały, że bogata w antocyjany fioletowa marchewka nie wywołuje żadnych zmian w masie ciała, apetycie, stanach zapalnych ani metabolizmie lipidów.

Naukowcy z tej dziedziny sugerują, że istnieje potrzeba opracowania nowoczesnych modeli komórkowych i zwierzęcych, aby stworzyć bardziej miarodajne testy na ludziach.

Bezpieczeństwo i skutki uboczne

Antocyjany są bezpieczne i nie stwierdzono negatywnych skutków[12] spożywania żywności bogatej w antocyjany. Te fitoskładniki są spożywane przez zwierzęta i ludzi od tysiącleci.

Szacuje się, że obywatele Stanów Zjednoczonych spożywają średnio 12,5 mg antocyjanów każdego dnia. Firmy mogą stosować je jako barwniki do żywności, a toksyczność takich ekstraktów jest bardzo niska.

Skutki uboczne nadmiernej konsumpcji antocyjanów pozostają nieznane i mogą wystąpić tylko w przypadku spożycia bardzo wysokich ilości[13].

Źródła

[1] Tsuda, T., Watanabe, M., Ohshima, K., Norinobu, S., Choi, S. W., Kawakishi, S., & Osawa, T. (1994). Antioxidative Activity of the Anthocyanin Pigments Cyanidin 3-O-.beta.-D-Glucoside and Cyanidin. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42(11), 2407–2410. https://doi.org/10.1021/jf00047a009 [Źródło]

[2] Tedesco, I., Luigi Russo, G., Nazzaro, F., Russo, M., & Palumbo, R. (2001). Antioxidant effect of red wine anthocyanins in normal and catalase-inactive human erythrocytes. The Journal of Nutritional Biochemistry, 12(9), 505–511. https://doi.org/10.1016/s0955-2863(01)00164-4 [Źródło]

[3] Ramirez-Tortosa, C., Andersen, Y. M., Gardner, P. T., Morrice, P. C., Wood, S. G., Duthie, S. J., Collins, A. R., & Duthie, G. G. (2001). Anthocyanin-rich extract decreases indices of lipid peroxidation and DNA damage in vitamin E-depleted rats. Free Radical Biology and Medicine, 31(9), 1033–1037. https://doi.org/10.1016/s0891-5849(01)00618-9 [Źródło]

[4] SEERAM, N. (2001). Cyclooxygenase inhibitory and antioxidant cyanidin glycosides in cherries and berries. Phytomedicine, 8(5), 362–369. https://doi.org/10.1078/0944-7113-00053 [Źródło]

[5] He, J., & Giusti, M. M. (2010). Anthocyanins: Natural Colorants with Health-Promoting Properties. Annual Review of Food Science and Technology, 1(1), 163–187. https://doi.org/10.1146/annurev.food.080708.100754 [Źródło]

[6] Lin, B., Gong, C., & Song, H. (2017). Effects of anthocyanins on the prevention and treatment of cancer. NCBI. Published. https://doi.org/10.1111/bph.13627 [Źródło]

[7] Malik, M., Zhao, C., Schoene, N., Guisti, M. M., Moyer, M. P., & Magnuson, B. A. (2003). Anthocyanin-Rich Extract From Aronia meloncarpa E. Induces a Cell Cycle Block in Colon Cancer but Not Normal Colonic Cells. Nutrition and Cancer, 46(2), 186–196. https://doi.org/10.1207/s15327914nc4602_12 [Źródło]

[8] Kausar, H., Jeyabalan, J., Aqil, F., Chabba, D., Sidana, J., Singh, I. P., & Gupta, R. C. (2012). Berry anthocyanidins synergistically suppress growth and invasive potential of human non-small-cell lung cancer cells. Cancer Letters, 325(1), 54–62. https://doi.org/10.1016/j.canlet.2012.05.029 [Źródło]

[9] Lazze, M. C. (2004). Anthocyanins induce cell cycle perturbations and apoptosis in different human cell lines. Carcinogenesis, 25(8), 1427–1433. https://doi.org/10.1093/carcin/bgh138 [Źródło]

[10] Prior, R. L., Wu, X., Gu, L., Hager, T. J., Hager, A., & Howard, L. R. (2008). Whole Berries versus Berry Anthocyanins: Interactions with Dietary Fat Levels in the C57BL/6J Mouse Model of Obesity. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56(3), 647–653. https://doi.org/10.1021/jf071993o [Źródło]

[11] Azzini, E., Giacometti, J., & Russo, G. L. (2017). Antiobesity Effects of Anthocyanins in Preclinical and Clinical Studies. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2017, 1–11. https://doi.org/10.1155/2017/2740364 [Źródło]

[12] Khoo, H. E., Azlan, A., & Tang, S. T. (2017). Anthocyanidins and anthocyanins: colored pigments as food, pharmaceutical ingredients, and the potential health benefits. NCBI. Published. https://doi.org/10.1080/16546628.2017.1361779 [Źródło]

[13] Burton-Freeman, B., Sandhu, A., & Edirisinghe, I. (2016). Anthocyanins. Nutraceuticals, 489–500. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-802147-7.00035-8 [Źródło]

Źródła

[1] Tsuda, T., Watanabe, M., Ohshima, K., Norinobu, S., Choi, S. W., Kawakishi, S., & Osawa, T. (1994). Antioxidative Activity of the Anthocyanin Pigments Cyanidin 3-O-.beta.-D-Glucoside and Cyanidin. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42(11), 2407–2410. https://doi.org/10.1021/jf00047a009 [Źródło]

[2] Tedesco, I., Luigi Russo, G., Nazzaro, F., Russo, M., & Palumbo, R. (2001). Antioxidant effect of red wine anthocyanins in normal and catalase-inactive human erythrocytes. The Journal of Nutritional Biochemistry, 12(9), 505–511. https://doi.org/10.1016/s0955-2863(01)00164-4 [Źródło]

[3] Ramirez-Tortosa, C., Andersen, Y. M., Gardner, P. T., Morrice, P. C., Wood, S. G., Duthie, S. J., Collins, A. R., & Duthie, G. G. (2001). Anthocyanin-rich extract decreases indices of lipid peroxidation and DNA damage in vitamin E-depleted rats. Free Radical Biology and Medicine, 31(9), 1033–1037. https://doi.org/10.1016/s0891-5849(01)00618-9 [Źródło]

[4] SEERAM, N. (2001). Cyclooxygenase inhibitory and antioxidant cyanidin glycosides in cherries and berries. Phytomedicine, 8(5), 362–369. https://doi.org/10.1078/0944-7113-00053 [Źródło]

[5] He, J., & Giusti, M. M. (2010). Anthocyanins: Natural Colorants with Health-Promoting Properties. Annual Review of Food Science and Technology, 1(1), 163–187. https://doi.org/10.1146/annurev.food.080708.100754 [Źródło]

[6] Lin, B., Gong, C., & Song, H. (2017). Effects of anthocyanins on the prevention and treatment of cancer. NCBI. Published. https://doi.org/10.1111/bph.13627 [Źródło]

[7] Malik, M., Zhao, C., Schoene, N., Guisti, M. M., Moyer, M. P., & Magnuson, B. A. (2003). Anthocyanin-Rich Extract From Aronia meloncarpa E. Induces a Cell Cycle Block in Colon Cancer but Not Normal Colonic Cells. Nutrition and Cancer, 46(2), 186–196. https://doi.org/10.1207/s15327914nc4602_12 [Źródło]

[8] Kausar, H., Jeyabalan, J., Aqil, F., Chabba, D., Sidana, J., Singh, I. P., & Gupta, R. C. (2012). Berry anthocyanidins synergistically suppress growth and invasive potential of human non-small-cell lung cancer cells. Cancer Letters, 325(1), 54–62. https://doi.org/10.1016/j.canlet.2012.05.029 [Źródło]

[9] Lazze, M. C. (2004). Anthocyanins induce cell cycle perturbations and apoptosis in different human cell lines. Carcinogenesis, 25(8), 1427–1433. https://doi.org/10.1093/carcin/bgh138 [Źródło]

[10] Prior, R. L., Wu, X., Gu, L., Hager, T. J., Hager, A., & Howard, L. R. (2008). Whole Berries versus Berry Anthocyanins: Interactions with Dietary Fat Levels in the C57BL/6J Mouse Model of Obesity. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56(3), 647–653. https://doi.org/10.1021/jf071993o [Źródło]

[11] Azzini, E., Giacometti, J., & Russo, G. L. (2017). Antiobesity Effects of Anthocyanins in Preclinical and Clinical Studies. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2017, 1–11. https://doi.org/10.1155/2017/2740364 [Źródło]

[12] Khoo, H. E., Azlan, A., & Tang, S. T. (2017). Anthocyanidins and anthocyanins: colored pigments as food, pharmaceutical ingredients, and the potential health benefits. NCBI. Published. https://doi.org/10.1080/16546628.2017.1361779 [Źródło]

[13] Burton-Freeman, B., Sandhu, A., & Edirisinghe, I. (2016). Anthocyanins. Nutraceuticals, 489–500. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-802147-7.00035-8 [Źródło]

Który produkt potrzebuję?