Podstawa tradycyjnej medycyny chińskiej, żeń-szeń właściwy (Panax ginseng) jest używany od wieków w celu poprawy różnych aspektów samopoczucia. Jest wiele do nauczenia się o tej roślinie, biorąc pod uwagę kilka jej gatunków, a także jej szeroki wpływ na umysł i ciało. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się wszystkiego, co należy wiedzieć o żeń-szeniu.

Co to jest żeń-szeń właściwy (Panax ginseng)?

Żeń-szeń to wyrafinowany gatunek rośliny, z kilkoma odmianami uprawianymi na całym świecie.^[1] Najbardziej znany jest żeń-szeń właściwy, Panax ginseng (zwany również żeń-szeniem azjatyckim). Uprawiany w niektórych częściach Korei, Chin i Syberii, korzeń żeń-szenia Panax jest podstawą medycyny chińskiej ze względu na jego proponowany wpływ m.in. na odpowiedź immunologiczną, stres oksydacyjny i funkcje poznawcze.

Jednak, jak wkrótce się dowiemy, znaczna część wpływu żeń-szenia Panax wynika z jego adaptogennej natury. Uważa się, że związki zawarte w żeń-szeniu regulują systemy znajdujące się w organizmie, pomagając im utrzymać równowagę, jednocześnie wspierając ogólną witalność. Ale co takiego jest w żeń-szeniu, że tak różnorodnie oddziałuje na organizm?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw musimy omówić konkretną grupę związków aktywnych – ginsenozydy.

Co to są ginsenozydy?

Ginsenozydy są głównymi aktywnymi składnikami żeń-szenia i obejmują dziesiątki różnych metabolitów, z których każdy wywiera nieco inny wpływ na umysł i ciało. Co ciekawe, dokładna jakość i skład wspomnianych ginsenozydów różni się w zależności od gatunku, wieku, części rośliny, z której pochodzą, a nawet sposobu zbioru.

Jednak jedną cechą wspólną wszystkich ginsenozydów jest ich proponowany wpływ na nasz układ odpornościowy – a mianowicie na tłumienie cytokin.^[2] Co więcej, jeśli zagłębisz się nieco bardziej w różne podzbiory ginsenozydów, mogą one wpływać nie tylko na układ odpornościowy, ale także na układ poznawczy i ośrodkowy układ nerwowy.^[3]

Różnice między żeń-szeniem amerykańskim i koreańskim

Zanim przejdziemy do proponowanych zalet żeń-szenia, musimy wyjaśnić inne powszechne nieporozumienie dotyczące tej rośliny – różnicę między żeń-szeniem azjatyckim i amerykańskim. To rozróżnienie jest ważne, ponieważ w oparciu o złożoność ginsenozydów różne odmiany żeń-szenia mają różne struktury chemiczne i efekty.

Żeń-szeń amerykański

Panax quinquefolius (żeń-szeń amerykański) to gatunek żeń-szenia pochodzący z Ameryki Północnej. Podobnie jak przy jego azjatyckim odpowiedniku, to w korzeniu znajduje się mnóstwo ginsenozydów, chociaż skład tych elementów odróżnia go od żeń-szenia azjatyckiego.

Ze względu na różnice w budowie chemicznej uważa się, że żeń-szeń amerykański reprezentuje właściwości yin, prawdopodobnie kojąc organizm.

Żeń-szeń azjatycki

Panax ginseng (żeń-szeń azjatycki, właściwy) to tradycyjna odmiana żeń-szenia, stosowana głównie w Chinach i innych częściach Azji. Aby sprawy były jeszcze bardziej zagmatwane, istnieje również niszowa odmiana pochodząca z Rosji (Eleutherococcus senticosus).

Uważa się, że żeń-szeń Panax jest bardziej podnoszący na duchu (coś, czemu za chwilę się przyjrzymy) i dlatego reprezentuje właściwości podobne do yang.

Możliwe zalety żeń-szenia Panax

Po zapoznaniu się z podstawami żeń-szenia nadszedł czas, aby przyjrzeć się właściwościom podobnym do yin i yang. Kluczowe obszary wpływów mogą obejmować następujące elementy.

Żeń-szeń Panax a funkcje poznawcze

Chociaż próby na ludziach z żeń-szeniem Panax są ograniczone, mamy kilka badań na zwierzętach i w probówkach, do których można się odnieść. Obejmują one badanie z 2006 r. na temat wpływu żeń-szenia Panax na funkcje poznawcze oraz badanie z 2016 r. skupiające się w szczególności na związku K (specyficzny metabolit ginsenozydów Rb1, Rb2 i Rbc).^[4],^[5]

Pierwsze badanie, przeprowadzone na Weterynaryjnym Uniwersytecie Medycznym w Wiedniu, pokazuje potencjalny wpływ P. ginseng na działania neuroprotekcyjne, w tym śmierć neuronów, wolne rodniki i procesy apoptozy. Drugie badanie idzie o krok dalej, próbując wyizolować związki odpowiedzialne za te działania.

Żeń-szeń Panax i stany zapalne

W badaniu przeprowadzonym na Kangwon National University w Korei naukowcy zbadali, w jaki sposób techniki przygotowania zmieniły wpływ korzenia dzikiego żeń-szenia.^[6] Co ciekawe, odkryli, że sfermentowany ekstrakt z korzenia dzikiego żeń-szenia wykazał większy wpływ na stany zapalne i stres oksydacyjny niż jego niesfermentowany odpowiednik.

Żeń-szeń Panax i poziom energii

Aby omówić właściwości żeń-szenia podobne do yang, mamy randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie z 2013 r.^[7] W badaniu tym naukowcy zastosowali „20% ekstrakt etanolowy z P. ginseng zrobiony na zamówienie” u 90 osób z idiopatycznym chronicznym zmęczeniem (ang. idiopathic chronic fatigue, ICF), stosunkowo nieznanym stanem, który powoduje niewyjaśnione zmęczenie przez co najmniej sześć miesięcy.

Po czterech tygodniach regularnego spożywania, nastąpiła „znacząca poprawa” wyników w porównaniu z placebo, co sugeruje, że „właściwości przeciwutleniające rośliny przyczyniają się częściowo do jej mechanizmu działania”.

React Faster

268 ratings

View product

Jak stosować żeń-szeń Panax

Biorąc pod uwagę brak rozstrzygających badań, nie będzie zaskoczeniem, że nie ma zbyt wielu informacji na temat idealnej dawki żeń-szenia Panax. Nawet w nielicznych badaniach opisanych powyżej dawkowanie ekstraktu z P. ginseng znacznie się różni. Należy też wziąć pod uwagę specyficzną odmianę żeń-szenia i stężenie ginsenozydów.

Aby pomóc Ci w pełni wykorzystać Panax ginseng i znaleźć dawkę odpowiadającą Twoim potrzebom zdrowotnym, zalecamy zastosowanie się do następujących wskazówek:

• Trzymaj się produktów renomowanego producenta – najlepiej takiego, który publikuje dokładne stężenie produktów z żeń-szenia (zwykle 2–3% wszystkich ginsenozydów).

• Przestrzegaj tej samej procedury dawkowania przez co najmniej dwa tygodnie. Daje to Twojemu organizmowi szansę na przyzwyczajenie się do działania rośliny.

• Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące Panax ginseng, najpierw skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, który będzie w stanie udzielić porad dotyczących konkretnego przypadku.

Skutki uboczne żeń-szenia właściwego

Chociaż dużo mówiliśmy o potencjalnie korzystnych właściwościach żeń-szenia, istnieje kilka skutków ubocznych, o których należy pamiętać. Obejmują one:

• lęk,
• niepokój,
• bóle głowy,
• rozstrój żołądka,
• bezsenność.

Należy także unikać żeń-szenia, jeśli przyjmujesz lub planujesz przyjmować jakiekolwiek leki rozrzedzające krew, ponieważ roślina ta może zmniejszać ich skuteczność. W rzeczywistości wydaje się, że żeń-szeń zakłóca działanie wielu rodzajów leków, więc najlepiej porozmawiać z lekarzem, aby zobaczyć, czy Ciebie to dotyczy. Wreszcie, niektóre badania na zwierzętach sugerują problemy z przyjmowaniem żeń-szenia w czasie ciąży, więc najlepiej powstrzymać się od przyjmowania żeń-szenia w jakiejkolwiek formie, jeśli jesteś w ciąży lub karmisz piersią.

Jak należy przyjmować żeń-szeń Panax?

Jedną z najsilniejszych cech żeń-szenia jest jego wszechstronność, ponieważ ekstrakt z korzenia tej rośliny występuje w postaci proszku, kapsułek i tabletek. Możesz nawet rozważyć zakup korzenia i przygotowanie go samodzielnie, jedząc go na surowo lub gotując w wodzie, aby zrobić herbatę.

Dla wielu osób najwygodniejszym podejściem jest przyjmowanie kapsułek z korzeniem żeń-szenia i popijanie ich szklanką wody. Jeśli jednak zauważysz, że kapsułki powodują u Ciebie rozstrój żołądka, rozważ przyjmowanie ich z jedzeniem, aby zmniejszyć nudności i dyskomfort.

Czy powinieneś brać Panax ginseng?

Żeń-szeń jest z nami od tysięcy lat, zarówno jako holistyczne zioło, jak i atrakcyjny dodatek do potraw. Jednak wiele badań klinicznych dotyczących żeń-szenia wciąż nie ma jednoznacznych wyników, więc trudno powiedzieć, jak wiele niepotwierdzonych dowodów jest prawdziwych.

To powiedziawszy, żeń-szeń wydaje się być dobrze tolerowany i pod warunkiem, że nie dotyczy Cię działanie ekstraktu na niektóre leki, nie ma powodu, aby go nie wypróbować. Na koniec nie zapomnij poeksperymentować z żeń-szeniem amerykańskim i azjatyckim, aby określić, który z nich najbardziej Ci odpowiada.

Odkryj wszystko, co Panax ginseng ma do zaoferowania dzięki całkowicie naturalnym suplementom wellness ze sklepu Cibdol. Lub, aby dowiedzieć się więcej o znaczeniu zrównoważonego układu odpornościowego i pokarmowego oraz centralnego układu nerwowego, odwiedź naszą Encyklopedię CBD.