Czy stosowanie CBD jest korzystne w przypadku ADHD?

Miałeś kiedyś dzień, w którym wszystko wydawało się nieco trudniejsze? Gubisz klucze, następnie gubisz portfel. Doświadczasz wahań nastroju, czujesz się niespokojny i łatwo rozpraszasz się w pracy lub szkole. I chociaż czasem przydarza się to wielu z nas, osoby z ADHD zmagają się z tymi problemami codziennie.

Czy CBD może pomóc w przypadku ADHD? Na razie niewiele jest badań na ten temat. Jednak istnieją badania dotyczące potencjału terapeutycznego CBD w przypadku niektórych objawów związanych z tym zaburzeniem. Wyniki są wstępne, ale sugerują obiecujące możliwości i zachęcają do dalszych badań. Przejdźmy do szczegółów.

Co to jest ADHD?

ADHD oznacza zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego definiuje tę przypadłość jako „zaburzenie mózgu charakteryzujące się stałym wzorcem nieuwagi i/lub nadpobudliwości-impulsywności, która zakłóca funkcjonowanie lub rozwój”.

Mimo że dokładne przyczyny ADHD są nieznane, mogą one być połączeniem genetycznych oraz środowiskowych czynników ryzyka. Na poziomie strukturalnym, osoby z ADHD mogą wykazywać kluczowe różnice w niektórych obszarach mózgu. Kilka badań sugeruje również, że prawdopodobnie rolę odgrywa także rozregulowanie neuroprzekaźnika dopaminy.

Istnieją trzy główne typy ADHD: typ z przewagą nieuwagi, typ z przewagą nadpobudliwości i impulsywności oraz typ połączony. Mimo że każdy z nich objawia się nieco inaczej, wszystkie trzy mogą negatywnie wpływać na jakość życia.

Objawy ADHD

ADHD charakteryzuje się wieloma problemami z funkcjami wykonawczymi. Osoby z ADHD często mają problemy z koncentracją oraz regulacją emocji.

ADHD z przewagą nieuwagi jest czasem określane jako ADD (ang. attention-deficit disorder, zaburzenie objawiające się deficytem uwagi), ponieważ w tym typie nie występuje nadpobudliwość. Ten rodzaj zaburzenia powszechniej występuje u kobiet oraz dziewcząt. Jego objawy obejmują:

• trudności w koncentracji oraz łatwość rozpraszania się,
• trudności w byciu zorganizowanym,
• zapominanie,
• częste gubienie różnych rzeczy,
• słabe zarządzenie czasem.

ADHD z przewagą nadpobudliwości i impulsywności najczęściej występuje u mężczyzn oraz chłopców. Jego objawy obejmują:

• stany niepokoju, wiercenie się,
• słaba kontrola impulsów,
• nadmierna gadatliwość, przerywanie innym,
• nerwowa energia,
• zmniejszone poczucie zagrożenia.

Osoby z ADHD typu połączonego wykazują objawy zarówno typu z przewagą nieuwagi, jak i z przewagą nadpobudliwości i impulsywności.

ADHD często powoduje problemy w szkole i pracy. Zaburzenie może utrudniać osiąganie celów zawodowych oraz negatywnie wpływać na relacje osobiste. Może także prowadzić do niskiej samooceny oraz depresji. ADHD często występuje także w towarzystwie innych zaburzeń. Częste stany współistniejące obejmują zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, zaburzenia związane ze stosowaniem substancji uzależniających oraz trudności w uczeniu się. Skutki niektórych z tych stanów mogą pogarszać objawy ADHD, prowadząc do błędnego koła.

Diagnoza i leczenie

ADHD jest często diagnozowane w dzieciństwie, a objawy mogą pojawić się już w wieku przedszkolnym. To powiedziawszy, wiele osób otrzymuje diagnozę dopiero w wieku dorosłym. Późna diagnoza ADHD jest bardziej powszechna w przypadku typu z przewagą nieuwagi, ponieważ brak występowania nadpobudliwości może sprawiać, że objawy tego zaburzenia są mniej oczywiste.

ADHD zwykle leczy się za pomocą leków stymulujących, takich jak metylofenidat (Ritalin, Concerta) i leków na bazie amfetaminy (Adderall, Dexedrine, Vyvanse). Wiele osób z ADHD zgłasza paradoksalnie uspokajające działanie stymulantów. Jednak dokładny mechanizm leczenia jest nadal niejasny. Ze względu na to, że pobudzają dopaminę, stymulanty mogą przeciwdziałać rozregulowaniu dopaminergicznemu, które uważa się za powiązane z ADHD.

Niestety leki te potencjalnie uzależniają. Mogą również powodować niepożądane skutki uboczne. Pacjenci mogą odczuwać bezsenność, napięcie mięśni oraz stany lękowe, a także rzadkie, ale poważne działania niepożądane, takie jak na przykład wysokie ciśnienie krwi.

Korzyści ze stosowania CBD w przypadku ADHD

Mimo że nie przeprowadzono żadnych badań na temat CBD i ADHD, badania wtórne wskazują, że CBD może być pomocne w łagodzeniu niektórych objawów związanych z tym zaburzeniem. Substancja może również pomagać zmniejszać skutki uboczne standardowych leków na ADHD, między innymi bezsenności.

Pamiętaj jednak o najważniejszym: zawsze powinieneś porozmawiać z lekarzem przed rozpoczęciem nowego leczenia lub o chęci połączenia CBD z innymi lekami.

Rola układu endokannabinoidowego

Wiele osób dorosłych cierpiących na ADHD opowiada o samodzielnym leczeniu się za pomocą konopi. W powiązanym badaniu zbadano wpływ konopi na wyniki poznawcze oraz regulację emocji. Naukowcy odkryli, że osoby dorosłe z ADHD „mogą reprezentować podgrupę osób, które odczuwają zmniejszenie objawów oraz brak zaburzeń poznawczych po zastosowaniu kannabinoidów”. Oznacza to, że osoby z ADHD mogą inaczej reagować na kannabinoidy.

Badanie było dość niejednoznaczne oraz obejmowało całe konopie, a nie samo CBD. Jednak jego wyniki rodzą pytania dotyczące możliwego związku między ADHD a układem endokannabinoidowym (ang. endocannabinoid system, ECS). Drugie badanie, opublikowane w 2013 roku, również dotyczyło tego tematu. Badanie to wykazało pośrednie wsparcie relacji między receptorami endokannabinoidowymi a regulującą kontrolą związaną z ADHD.

Czym jest układ endokannabinoidowy? ECS to system regulacyjny składający się z receptorów komórkowych oraz neuroprzekaźników zwanych endokannabinoidami. Znajduje się w całym ciele, w tym w mózgu, i wykazano, że reguluje wiele procesów biologicznych. CBD współdziała z ECS poprzez wiele mechanizmów. Jeśli potwierdzone zostanie powiązanie między ECS i ADHD, CBD może okazać się owocnym obiektem badań w celu odkrycia naturalnych metod leczenia tego zaburzenia.

ADHD i stany lękowe

Około 50% dorosłych oraz 30% dzieci z ADHD cierpi także na stany lękowe. Stany lękowe mogą zaostrzać niektóre objawy samego ADHD, takie jak niepokój oraz trudności z koncentracją. Problemy z uwagą i impulsywność mogą utrudniać interakcje społeczne, prowadząc do odczuwania stresu oraz niskiej samooceny. Osoby cierpiące zarówno na ADHD, jak i na ogólne zaburzenia lękowe mogą czuć się przytłoczone — bombardowane burzą różnych objawów.

CBD może zapewnić pewnego rodzaju schronienie przed burzą. Badanie z 2015 roku wykazało, że osoby z fobią społeczną (ang. social anxiety disorder, SAD) wykazują wzrost negatywnej samooceny podczas wystąpień publicznych. Jednak po podaniu CBD, wzrost ten zostaje praktycznie wyeliminowany.

Inne badanie wykazało skuteczność i bezpieczeństwo CBD w leczeniu stanów lękowych u dziesięcioletniej dziewczynki cierpiącej na zespół stresu pourazowego. Ze względu na to, że ADHD często występuje w młodym wieku, warto zauważyć, że w badaniu tym objęto pediatryczną administrację CBD. To powiedziawszy, było to jedno z niewielu badań, które to zrobiło. Jeśli twoje dziecko cierpi na ADHD, przed podjęciem decyzji o podaniu mu CBD, najpierw skonsultuj się z lekarzem.

CBD i słabej jakości sen

Wiele osób z ADHD ma problemy z dobrej jakości snem. Jedno z badań wykazało, że 67% uczestniczących osób cierpi na jakąś formę bezsenności. Dokładny charakter tego połączenia jest nieznany, ale wiele czynników może przyczyniać się do nieprzespanych nocy.

Po pierwsze, bezsenność jest częstym efektem ubocznym wielu leków stymulujących. Osoby z ADHD mogą również mieć problemy z wyciszeniem umysłu w nocy. Ze względu na to, że bezsenność zaostrza objawy ADHD, może to prowadzić do błędnego koła.

CBD wykazuje obiecujące efekty we wspieraniu zdrowego snu. W tym samym badaniu, w którym obserwowano występowanie stanów lękowych u młodej pacjentki z PTSD, zauważono również poprawę jakości snu. Potwierdzają to dodatkowe badania, które wskazują na związek między CBD, stanami lękowymi oraz snem.

Nieco paradoksalnie, CBD może również zwalczać nadmierną senność w ciągu dnia. To może sprawiać, że substancja będzie bardziej interesującą opcją dla osób z ADHD, które cierpią na zaburzenia snu oraz zmęczenie w ciągu dnia.

ADHD, impulsywność oraz zaburzenia związane z nadużywaniem substancji

Wiele osób dorosłych cierpiących na ADHD jest bardziej podatnych na zaburzenia związane z nadużywaniem substancji. Może to powodować niechęć pracowników służby zdrowia do przepisywania leków pobudzających, które niosą ze sobą ryzyko uzależnienia. Zaburzenia dotyczące nadużywania substancji są stanami chronicznie nawracającymi. Charakteryzują się „podatnością na stres, podwyższonym odczuwaniem lęku oraz zaburzoną kontrolą impulsów”. Symptomy te podobne są do niektórych objawów ADHD. Oba stany zostały również powiązane z dopaminą.

Badania wykazały, że CBD „silnie reguluje” mezolimbiczny układ dopaminowy. CBD okazuje się również obiecujące jako leczenie uzależnienia, zmniejszając zachowania związane z pragnieniem narkotyków oraz z impulsywnością w modelach zwierzęcych. Mimo że połączenie z ADHD nie zostało jeszcze konkretnie ustalone, może to stanowić interesujący obszar dla przyszłych badań naukowych.

CBD i ADHD: kierunek dalszych badań

ADHD to skomplikowane zaburzenie, które nie zostało jeszcze w pełni zrozumiane. Naukowcy zbadali różne potencjalne przyczyny genetyczne oraz środowiskowe, ale istnieje niewiele dokładnych ustaleń. Dopamina wydaje się odgrywać tu pewną rolę, ale specyficzne mechanizmy jej wpływu są niejasne i inne czynniki również mogą mieć znaczenie.

Częścią problemu jest to, że ADHD posiada różnorodny i często zmienny zestaw objawów, z których wiele przypomina inne zaburzenia. Jest to dodatkowo komplikowane przez fakt, że ADHD często występuje wraz z depresją, stanami lękowymi, nadużywaniem substancji i innymi stanami, które nakładają się na siebie pod względem prezentacji symptomów.

Tymczasem CBD zyskuje na popularności jako potencjalny sposób leczenia szerokiego zakresu dolegliwości. Mimo że badania potwierdzające jego potencjał terapeutyczny są w dużej mierze wstępne — są one obiecujące. Różnorodność efektów CBD jest prawdopodobnie spowodowana interakcjami substancji z układem endokannabinoidowym, które wydają się odgrywać ważną rolę regulacyjną w wielu różnych funkcjach biologicznych.

Zatem jeśli chodzi o mechanizm działania, CBD i ADHD wydają się dzielić poziom złożoności. Co najważniejsze, możliwe korzyści CBD wydają się pokrywać z wieloma objawami ADHD (i współistniejącymi zaburzeniami).

Mimo że nie ma badań koncentrujących się na CBD, jako opcji leczenia ADHD, oba są przedmiotami coraz większej ilości badań naukowych. W przyszłości z pewnością możemy spodziewać się nowych odkryć. Jeśli zmagasz się ze stanami lękowymi związanymi z ADHD, bezsennością, impulsywnością lub innymi frustrującymi objawami, porozmawiaj ze swoim lekarzem o wypróbowaniu oleju CBD w leczeniu.